Het ongemak van de Regenwaterzak
Om regenwater te gebruiken heb je een tank of regenwaterput nodig, dat spreekt voor zich. Maar er is ook een andere mogelijkheid om regenwater op te slaan, namelijk een waterzak voor regenwater, oftewel de regenwaterzak! Een regenwaterzak, gemaakt van stevig kunststof, dat dienst doet als waterreservoir. Dat was ooit het idee.. . . . maar toen kwam eerst de praktijk . . . .
Wat is een regenwaterzak?
Om te beginnen, “wat is een regenwaterzak”. . . een regenwaterzak is, net als een regenwatertank, een volume dat bedoeld is om regenwater tijdelijk in op te slaan, zo was de bedoeling. Met een regenwaterzak kun je eenvoudig regenwater opvangen zonder dat er ingrijpende werkzaamheden nodig zijn. Doel daarbij was dat we daarmee de renovatiemarkt zouden bestormen 🙂 Iedereen zat immers te wachten op een waterzak omdat iedereen regenwater wil gebruiken, maar niemand de problemen van een grote zware betonnen regenwaterput met zwaar hijsmaterieel in zijn tuin overzag. De waterzak echter, vergt geen grondwerk en kan in de kruipruimte of onder een terras geplaatst worden. Dus geen zware graafmachines in de tuin die de mooie architectonisch vormgegeven tuin in een maanlandschap veranderen, zo was het idee. . . . .
Regenwaterzak sinds 2001 bedacht en doorontwikkeld door GEPWATER
Het eerste prototype regenwaterzak is bij mij (Fred) in mijn eigen huis geplaatst. Het was 2001 toen de eerste ideeën en schetsen van de regenwaterzak op papier kwamen. In 2002 kon de eerste waterzak gemaakt worden. Vervolgens is dit eerste prototype waterzak in de kruipruimte geïnstalleerd. Maar dat was zeker geen succes: al na één week waren er de eerste lekkages. Uiteindelijk is het allemaal goed gekomen maar er gingen heel wat pogingen en mislukkingen aan vooraf voordat we tot de uiteindelijke versie van de regenwaterzak gekomen zijn. Maar eerst door de zure appel van alle mislukkingen heen. . . . .
Hoe het begon met de waterzak in de kruipruimte
Een regenwaterzak in de kruipruimte leek een perfecte optie voor het opvangen van regenwater. Die kruipruimte werd immers niet gebruikt en een grote regenwatertank van 6.000 liter ingraven leek veel moeilijker dan een waterzak uitrollen in de kruipruimte. Er leek geen betere oplossing voor het opvangen en gebruiken van regenwater dan de regenwaterzak. De kruipruimte was er, en die was droog, redelijk hoog, een ook nog eens goed toegankelijk, en vroeger speelde ik ook graag in de zandbak. Daar moest de 6.000 liter regenwaterzak komen, het leek het bekende ei van columbus!
Dus aan de gang met het “briljante” plan. Maar regenwaterzakken brachten heel andere problemen, zo zou blijken.
Flexibiliteit van waterzakken
Waterzakken in de kruipruimte zijn flexibel en dat lijkt heel gunstig maar dat is het niet altijd. De waterzakken gedragen zich onvoorspelbaar, ze verschuiven, ze deinen uit en ze bewegen op en neer. De regenwaterzak kroop letterlijk door mijn kruipruimte!
En omdat de regenwaterzak in de kruipruimte continue bewoog moesten we het gedrag goed in de gaten houden. 6.000 liter regenwater betekent namelijk ook 6.000 kilogram, en dat is best zwaar als dat ergens aan gaat liggen trekken. Dus zaak om goed en degelijk montagemateriaal te gebruiken, zo was onze gedachte. Maar er was een nog grotere bedreiging waar we wakker van lagen; de geachte aan een krik van een auto. . . . .
De regenwaterzakken komen omhoog!
Als je een waterzak (met regenwater) vult dan oefen je als het ware druk uit op de waterzak. Dat op zich hoeft geen probleem te vormen. De rek- en trekkrachten die de folie-fabrikanten opgeven zijn vaak ijzersterk, dus het materiaal van de waterzak kan best veel hebben. Maar als je waterdruk uitoefent op de waterzak zal die zich vullen en omhoog komen, de waterzak vult zich meer en meer met water en de waterzak komt dan hoger, en hoger en hoger. In theorie kan de waterzak erg hoog worden voordat de kritische grenzen van het materiaal bereikt worden. Dat vormt niet het probleem. Het ware probleem is de hydraulische lift die in de waterzak ontstaat. Vergelijk het met een autokrik, de zak wordt met een enorme kracht omhoog gedrukt. Als die krachten vrijkomen op de vloerconstructie dan drukt de waterzak de hele vloer en bouwkundige constructie aan puin. Geen fijne basis voor een goede nachtrust.
Dus het was zaak om de waterzak vast te leggen, te voorkomen dat de gigantische rek- en trekkrachten op het leidingwerk komen én er diende een nood-overstort te zijn die lager ligt dan kritische hoogten van bouwconstructies om het “autokrik” effect te voorkomen. Ga er maar aanstaan.
Nog meer praktische problemen van regenwaterzakken
Naast alle constructieve aandachtspunten van de waterzak gelden er ook belangrijke zaken wat het ontwerp betreft. Waterzakken zijn namelijk erg moeilijk (lees praktisch onmogelijk) schoon te maken. Dit betekent dat de voorfiltratie uiterst verfijnd moet zijn, wat erg moeilijk te realiseren is als we een groot rendement willen hebben van de regenwateropvang. En dat laatste is erg lastig in de praktijk, tenzij het je hobby is om iedere dag het regenwaterfilter te poetsen alsof het een collectors item op een auto veiling betreft. Dus dat viel in de praktijk ook tegen.
De regenwaterzak en de regenwaterpomp
En dan hebben we nog het allerbelangrijkste: de regenwaterpomp. Het regenwater moet immers op de één of andere manier uit de waterzak, naar het toilet getransporteerd worden. Dus die regenwaterpomp moet ook degelijk (lees: waterdicht) op de waterzak aangesloten worden. Dat vormde ook grijze haren.
In principe zijn er bij regenwatersystemen voor de regenwaterpomp dan twee opties: een pomp in de regenwatertank (waterzak in dit geval) of een zelfaanzuigende pomp die droog opgesteld staat en het regenwater uit de waterzak zuigt.
Dompelpompen zijn geen optie voor regenzakken omdat er niet genoeg ruimte is en je het risico loopt dat er schade ontstaat aan het materiaal van de waterzak vanwege hitte of trillingen van de pomp. Er blijft dus bij een waterzak een externe pomp over, de zelfaanzuigende centrifugaalpomp! En gelukkig heeft GEP er daar heel veel van, net als goede secundaire arbeidsvoorwaarden ????
Om een zelfaanzuigende centrifugaalpomp goed te laten werken, moet er in de regenwatertank een terugslagklep gemonteerd zijn. Daar stroomt het regenwater dan als gevolg van de zwaartekracht, vanzelf, naartoe. Dus die voetklep moet op de bodem van de waterzak geplaatst worden. Als je echter een buis of voetklep op de bodem van een waterzak plaatst, kan het gewicht van het regenwater in de waterzak (die 6.000 kilogram) op die buis drukken, waardoor die scheurt, breekt of knikt. Ik heb geen idee welke van de drie opties mijn voetklep koos maar het ging wel lekken ????
Dan is het nog een optie om die zuigleiding van de regenwaterpomp aan de zijkant van de waterzak te monteren. Maar omdat de waterzak niet erg hoog wordt (ca. 40 cm als die extreem vol is), is het lastig om het regenwater in de waterzak naar de zuigleiding van de pomp te laten lopen. Daardoor blijft een groot deel van de waterzak onbruikbaar. En het is niet de bedoeling om maar 4.000 liter van de 6.000 liter te kunnen gebruiken.
Dat waren stuk voor stuk belangrijke punten waar we tijdens de ontwikkelingsfase van de waterzak tegenaan gelopen waren. We hebben talloze storingen, afgescheurde bevestigingsbanden, lekke waterzakken, gescheurde aansluitingen, losgetrokken fittingen, vervuilde pompwaaiers en kapotte onderdelen gehad voordat we de eerste waterzak (eindelijk) operationeel en betrouwbaar hadden. De leerschool was leuk, maar het schoolgeld daarvoor aanmerkelijk minder. ????
Anno 2023 hebben we de regenwatersystemen met waterzakken betrouwbaar, maar het koste een hoop bloed, zweet en tranen en de systemen van nu, zijn heel anders dan dat we ze in 2001 op papier getekend hadden.
Moderne regenwatersystemen met waterzakken
Op basis van de opgedane ervaringen . . . . ???? zijn we dus tot hele andere inzichten gekomen, dat mag duidelijk zijn. Het eerste dat we veranderd hebben waren alle aansluitingen op de waterzak, dus geen aparte aanzuigleiding, vulleiding, regenwateraanvoer en beluchting meer. Iedere aansluiting was een potentieel lek dus daar is het roer rücksichtslos, wat een mooi Duits woord, omgegooid. Daarnaast moesten we weg van de fixatie, het vastzetten van de waterzak, 6.000 kilo bleek iets teveel van het goede voor een paar keilboutjes.
Dus wat zijn we gaan doen? “Als je iets niet kunt vasthouden, moet je het loslaten” Ik heb geen idee of dit een oude griekse wijsheid is, of een chinees gezegde, maar het is wel waar. We hebben de waterzak dus letterlijk losgelaten, niet meer met spanbanden en keilbouten vast proberen te leggen in de kruipruimte maar gewoon los laten liggen. Vanuit het midden van de kruipruimte harkten we het zand eerst naar de randen van de kruipruimte zodat er een lichte glooiing in de kruipruimte ontstond waarin de waterzak zich als het ware “ten ruste” kon leggen. Voordat we die waterzak daar plaatste maakten we in het midden van die bedding een aansluiting met een horizontale buis naar een extra schacht die naast de waterzak geplaatst was. Zo ontstond een communicerend vat tussen schacht en waterzak. Op die schacht maakten we vervolgens alle genoemde aansluitingen. Daardoor lag (het gewicht van) de waterzak nergens meer aan te trekken en was deze volledig losgekoppeld van het leidingwerk. Dankzij de zandbedding kwam de waterzak altijd weer mooi in het midden terug tijdens het dalen en stijgen van het waterpeil. En door 50 cm van de funderingen weg te blijven voorkwamen we dat er ergens een cementbaard van de fundering de waterzak, als een soort zaagvis, door lag te zagen. Dus daarmee hadden we een betrouwbaar regenwatersysteem met waterzak.
Maar betrouwbaar is niet hetzelfde als praktisch, eenvoudig, snel en “hufterproof”. Je zit immers niet voor je lol in de kruipruimte en al met al was het toch ruim een dag werk, dus daar moesten we nog wat voor gaan bedenken.. . . . en dat hebben we gedaan.
De schacht en de waterzak
“Er was eens eens een schacht en een waterzak”. . . het klinkt als het begin van een sprookje, en eigenlijk was dat het ook wel, eindelijk leek het op een betrouwbaar degelijk regenwatersysteem. De schacht was eigenlijk een betere uitvinding dan de waterzak zelf!. Dankzij de schacht werkte het regenwatersysteem eindelijk naar behoren, dat wil zeggen zonder storingen en lekkages. Al het leidingwerk was degelijk en waterdicht gemonteerd en vrij van spanningen en trekkrachten. Bovendien vervulde die schacht eisen die in de huidige normen voor regenwatersystemen gesteld worden, zoals bijvoorbeeld sedimentatie en flotatie. Maar de schacht bleef een onding, het was iedere keer weer een geworstel om dat gevaarte in de hoek van de kruipruimte te krijgen. En “als er iets moeilijk in past, moet je het er misschien uit laten”. . . . dat stukje omdenken bracht ons naar het uiteindelijke ontwerp, de schacht buiten de kruipruimte.
De schacht buiten de kruipruimte
Door de schacht uit de kruipruimte te halen werd het mogelijk om die een plek te geven in de ringleiding van de HWA afvoer. Die ringleiding is een gegeven in de bouw en die wordt meestal aan de fundering bevestigd waarop vervolgens alle verticale regenpijpen aangesloten worden. Bovendien gaf ons dat de mogelijkheid om de hoogwaardige Trident regenwaterfilters toe te passen, met een veel hoger rendement als gevolg. En niet in alle regenpijpen van die spuuglelijke filtertjes waarbij je op verschillende plekken rondom het huis altijd bladeren en plassen water hebt liggen en waar je veel filters schoon moet maken in plaats van eentje. . . . . had ik al gezegd dat wij ook buisfilters verkopen? ????
Dus daarmee hadden we eindelijk het waterzaksysteem dat we wilden; vrijwel onzichtbaar, eenvoudig toegankelijk via een kinderveilig deksel, goed te reinigen en te inspecteren, conform alle technische normen, snel te plaatsen en van hoogwaardige kwaliteit met een hoog filterrendement. . . . hé he’ het duurde even, maar nu hebben we wat!
Waar worden regenwaterzakken gebruikt?
Regenwaterzakken worden meestal gebruikt bij bestaande woningen, maar soms ook bij nieuwbouw. GEP Waterzakken zijn bedoeld om in een kruipruimte te plaatsen en vormen de ideale oplossing om ook bij bestaande bouw regenwater te gebruiken. Een waterzak systeem is geschikt voor de kruipruimte dus er zijn geen grondwerken noodzakelijk. Dus een waterzak is een mooi alternatief voor een traditionele regenwatertank of regenwaterput.
Waterzakken in oude waterkelders of giertanks
Maar de waterzakken kunnen ook worden gebruikt om oude waterkelders of giertanks die lek geraakt zijn te gebruiken als regenwatertank. De wanden van die giertanks of waterkelders worden dan als het ware met folie van de waterzak bekleed met zodat er als het ware een flexibele zak in de tank komt.
Waterzakken in oude kelders
Regenwaterzakken worden dus meestal gebruikt bij bestaande woningen en soms zijn daar aparte technische uitdagingen die alleen met een regenwaterzak op te lossen zijn. Zo zijn er vaak oude, lage, kelders die niet gebruikt worden. Dat zijn ideale ruimtes om toch een functie te geven en dat kan eenvoudig met een waterzak. De vloer van die kelders wordt dan voorzien van een isolerende laag (piepschuim platen) waardoor de leiding gelegd wordt, hierdoor is er geen hak en breekwerk nodig en ontstaat er een egale drukverdeling over de (oude) vloer. De schacht komt dan bij de waterzak te staan. Hieronder een voorbeeld van een dergelijke waterzak.
Hoe werkt regenwater opvangen in kruipruimte?
Er zijn verschillende manieren om een waterzak voor een regenwatersysteem in de kruipruimte aan te leggen. Wanneer het regenwatergebruik bedoeld is voor toilet, wasmachine en tuin is het raadzaam de waterzak in de kruipruimte te plaatsen en de schacht buiten de gevel, in de hwa ringleiding. Hierdoor is de schacht eenvoudig toegankelijk voor inspectie, schoonmaak of onderhoud. Wanneer het regenwater enkel voor de tuin gebruikt wordt kan de schacht ook voorzien worden van een ingebouwde regenwaterpomp en een speciaal deksel. Dit deksel is voorzien van een gardena-kraantje waarop de tuinslang geclickt kan worden.
Regenwaterzakken als waterberging met ledigingstijd
Er zijn veel gemeenten die een waterberging verplicht stellen, zoals bijvoorbeeld Amsterdam. Die eist dat iedere nieuwbouw een waterberging heeft van minimaal 60 liter per m2 dakoppervlak. Daarnaast geldt een ledigingstijd en een maximale lozingscapaciteit. In Amsterdam moet die verplichte waterberging binnen 60 uur na de regenbui weer leeg te zijn. De overloop mag op de riolering worden geloosd, maar maximaal met een lozingscapaciteit van 1 liter per uur per m2 bebouwd oppervlak.
Uiteraard kan dat ook met waterzakken. We sluiten de waterzak dan aan op de bekende schacht waarbij we die schacht voorzien van een retentieslang. Deze laat de waterzak met een langzaam vast debiet leeglopen naar het riool. Het volume van de waterzakken kan in theorie zo groot gemaakt worden als men wil, de waterzakken kunnen namelijk gekoppeld worden als communicerend vat zodat een heel groot bergingsvolume met ledigingstijd gerealiseerd kan worden.
Regenwaterzakken en regenwatergebruik bij utiliteitsbouw
Regenwaterzakken waren ooit ontwikkeld met als doel de (bestaande) woningbouw makkelijk te kunnen voorzien van waterbergingen en opslagvolumes voor regenwater. Maar uiteraard kan het ook bij utiliteitsbouw. Een voorbeeld hiervan is een school in Leiden die voorzien is van een Trident regenwaterfilter voor 1.650 m2 dakoppervlak en twee waterzakken van elk 20.000 liter.
Daar wordt het regenwater van het dak eerst gefilterd in het Trident regenwaterfilter, vanuit het filter stroomt het schone regenwater met twee buizen van elk 110 mm naar de schacht. Deze schacht bevindt zich, net als het filter, buiten de fundering en is aan de onderzijde gekoppeld aan twee waterzakken van elk 20.000 liter. Dit regenwater wordt gebruikt voor het spoelen van de toiletten in de school.
Voordelen van de moderne regenwaterzak
Een waterzak is op iedere gewenste maat te verkrijgen. Een waterzak is dus geschikt voor iedere woning die beschikt over een kruipruimte. De installatie van een waterzak is zeer eenvoudig. Normaal gesproken wordt een waterzak geplaatst in een kruipruimte, in de kelder of op zolder. Vaak kan men dit zelf.
Er gaat geen grondwerk aan vooraf en de waterzak heeft nauwelijks onderhoudskosten. Het is wel erg belangrijk dat er een schacht toegepast wordt die als communicerend vat op de zak aangesloten is.
Samengevat:
Waterzakken zijn universeel toepasbaar dankzij flexibele waterzak
Duurzaam en goedkoop
Een regenwaterzak om thuis regenwater op te vangen. Als idee “geniaal in al zijn eenvoud” maar als uitvoering in de praktijk “het ongemak van de waterzak”. Maar zoals de systemen anno 2023 zijn is het toch vrij simpel: Het regenwater wordt via de dakgoot en de regenpijpen naar de schacht gevoerd. Deze schacht staat als een communicerend vat met de zak gekoppeld. In deze schacht is een Trident regenwaterfilter gemonteerd zodat er maar één filter schoongemaakt hoeft te worden en er geen bladeren en vuil rondom de woning uit de regenpijpen valt. Hoe groter het dak, hoe meer regenwater er in de waterzak vloeit, dat spreekt voor zich, maar bij nieuwbouw is de gemeentelijke hemelwaterverordening leidend. Het gefilterde regenwater uit de waterzak is schoon genoeg voor het besproeien van je tuin, het wassen van je kleding én het doorspoelen van je toilet. Zo bespaar je maar liefst 50 procent op drinkwater. En omdat regenwater kalkvrij is, zeer zacht,, spaar je ook je ook nog eens je kleding en je wasmachine!
Flexibele watertank op maat
De waterzak is een specifiek voor regenwaterbenutting ontwikkeld flexibel waterzaksysteem. Speciaal lichtdicht materiaal voorkomt algenvorming. De flexibele waterzak is voorzien van bevestigingsringen, vulleidingaansluiting en ontluchting. De waterzak is inclusief 4 ophangogen aan de bovenzijde,
een ontluchting van 75 mm aan de bovenzijde en een toevoerbuis van 110 mm aan de onderzijde van de waterzak.
De kunststof schacht is uitgevoerd met geïntegreerde rustige toevoer, overloopsifon en flexibele aanzuiging en een onder/zijdelingse aansluiting waarop de vulleiding van de flexibele waterzak aangesloten kan worden. De waterzak bestaat uit een schacht en een opslagzak, gekoppeld door
een onder-verbinding, zodat er een communicerend vat ontstaat. Het waterzaksysteem is geschikt voor de opslag van regenwater in kelders of kruipruimtes. Hieronder twee foto’s van een project waar vier waterzakken van elk 15.000 liter gekoppeld zijn tot één groot bergingsvolume van 60.000 liter.
Verschillende formaten
De waterzakken zijn leverbaar is standaard afmetingen van 2.000 tot en met 20.000 liter uit één stuk, zie de producten. Maar de waterzakken kunnen ook op maat gemaakt worden waarbij iedere maat mogelijk is met een maximale breedte van 25 meter. Maar wees niet te enthousiast, hou ook rekening met het gewicht! Soms is het handiger om een aantal zakken te koppelen in plaats van één grote waterzak te nemen.
Mag een waterzak in de kruipruimte?
Een waterzak in de kruipruimte plaatsen is wettelijk geoorloofd en mag dus. Maar er zijn wel een paar hele belangrijke zaken waaraan voldaan moet worden!
Advies nodig?
Is er advies over waterzakken of regenwatertanks nodig? Dat is logisch, de waterzakken zijn immers leverbaar in vele vormen, soorten en maten. De waterzak en het volume stemmen we af op de persoonlijke situatie en de specifieke kenmerken van het project. Daarbij helpen we graag. Bel of mail gerust, we helpen graag om een goede keuze te maken.
Meer informatie of een offerte ontvangen?
Meer technische informatie nodig, of de prijs van een bepaalde waterzak? Neem dan gerust contact met ons op, we maken dan graag een passende offerte.
Stille systemen
Wij leveren de stilste systemen, door gebruik te maken van stillere pompen, resonantie vrije profielen en leidingen.
KIWA en Belgaqua Gecertificeerd
GEP is als enige KIWA- en Belgaqua gecertificeerd in regenwatersystemen conform de EN1717.
Eigen servicedienst = Betrouwbaar systeem
De eigen servicedienst van GEP biedt een hoge bedrijfszekerheid van het watersysteem door geheel België en Nederland.
Neem contact op met GEP
Heeft u behoefte aan informatie, advies of een regenwatersysteem op maat? Berekening van het volume van de regenwaterput, of de capaciteitsberekening van uw regenwaterpomp? Een berekening volgens Breeam WAT5 of Breeam WAT1? Neem dan contact met onze adviseurs op en u ontvangt van ons een offerte voor uw specifieke watersysteem.
